විදුලි බලමණ්ඩලය පෞද්ගලික සමාගම් 4කට විකුණල ද?

දිනපතා සත්‍ය කරුණු දැන ගැනීමට අපගේ WhatsApp චැනලයටමෙතනින් එකතුවන්න.

ලංකා විදුලි බල මණ්ඩලය පෞද්ගලික අංශයට විකුණා ඇති බවට දක්වමින් සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ සටහන් කිහිපයක් සංසරණය වූ අතර මේ පිළිබඳ නිරවද්‍යතාව අප පරීක්ෂා කර බැලීමට කටයුතු කරනු ලැබුවා.

සමාජ මාධ්‍ය සටහන් (Social Media Posts) :

විදුලි බලමණ්ඩලය හතරට කඩලා විකුණා ඇති බවට දක්වමින් සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ සටහනක් පළ වී තිබුණා.

Facebook | Archived Link

මේ සම්බන්ධයෙන් හුවමාරු වූ තවත් සටහන් පෙළක් පහතින්.

Facebook | Archived Link

මෙම සටහනෙහි දක්වා ඇති ලෙස ලංකා විදුලි බල මණ්ඩල කොටස් කර පුද්ගලික අංශයට විකුණා ඇත් ද යන්න පිළිබඳ අප කරුණු පරීක්ෂාවක් කළා.

Fact Check (කරුණු විමර්ශනය කිරීම) :

හිටපු ජනපති රනිල් ප්‍රමුඛ රජය විදුලිබල ප්‍රතිසංස්කරණ හඳුන්වා දෙයි

1969 දී ලංකා විදුලිබල මණ්ඩල පනත යටතේ පිහිටුවන ලද ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය (CEB), උත්පාදනය, සම්ප්‍රේෂණය සහ බෙදා හැරීම භාරව රජය සතු ඒකාධිකාරයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක විය. කාලයත් සමඟ, ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලයේ ප්‍රධාන මූල්‍ය අලාභ, අකාර්යක්ෂමතා, දේශපාලන මැදිහත්වීම් සහ ඉහළ යන ණය වලට මුහුණ දුන් අතර, එමඟින් පැවති රජයන් ප්‍රතිසංස්කරණ යෝජනා ගෙන එන ලදී. ඒ සම්බන්ධයෙන් පළ වන වාර්තා ‍මෙතනින්, සහ මෙතනින්.

ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ සහාය ලත් ආර්ථිකයක ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ න්‍යාය පත්‍රයේ කොටසක් ලෙස, 2024 දී ජනාධිපති රනිල් වික්‍රමසිංහ මහතාගේ රජය යටතේ මේ පිළිබඳව ප්‍රථමයෙන් ම අවධානයට ලක් වී තිබුණා.

2024 ජුනි 6 වන දින, පාර්ලිමේන්තුවේදී 2024 අංක 36 දරන ශ්‍රී ලංකා විදුලිබල පනත සම්මත කළ අතර, එය 1969 විදුලිබල මණ්ඩල පනත සහ 2009 විදුලිබල පනත් තවමත් අවලංගු කර නැත, අවලංගු කරනු ලබන්නේ ‘නියමිත දිනයෙන්’ පසුව පමණි.

ශ්‍රී ලංකා මහජන උපයෝගිතා කොමිෂන් සභාව (PUCSL) නියාමකයා ලෙස මෙහිදී නම් කරන ලදී.

විදේශ ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීමට, 2030 වන විට 70% පුනර්ජනනීය බලශක්තියේ ඉලක්කය සපුරා ගැනීම සහ කාර්යක්ෂමතාව සහ විනිවිදභාවය වැඩි දියුණු කිරීම අවශ්‍යතාවය මත මෙම පනත ගෙන එන ලදී ඒ සම්බන්ධයෙන් පළ වන වාර්තා මෙතනින් සහ මෙතනින්.

ඒ අවස්ථාවේදී වෘත්තීය සමිති, පනතට දැඩි ලෙස විරුද්ධ වූ අතර, විරෝධතා පැවැත්වූ අතර ප්‍රතිසංස්කරණ අවසානයේ මෙය පෞද්ගලීකරණයට තුඩු දෙන බවට අනතුරු ඇඟවා තිබුණා. විරුද්ධත්වය නොතකා, ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමේ ක්‍රියාවලියේ ආරම්භ කරමින් මෙම පනත් කෙටුම්පත සම්මත කර තිබුණා.

2025 නව ආණ්ඩුව යටතේ ලංකා විදුලිබල මණ්ඩලය සමාගම් හතරකට ඒකාබද්ධ කිරීම

2024 පනතට අනුව, තවදුරටත් ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා 2025 අංක 14 දරන විදුලිබල (සංශෝධන) පනත 2025 අගෝස්තු 06 වන දින පාර්ලිමේන්තුවේදී සම්මත කරන ලද පනත, අගෝස්තු 18 වන දින කථානායකවරයා විසින් අත්සන් කරන ලද අතර, අගෝස්තු 22 වන දින මුද්‍රණය කර ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී

2025 අගෝස්තු 27 වන දින, බලශක්ති අමාත්‍යාංශය නව සමාගම් හතරක් ස්ථාපිත කිරීම නිල වශයෙන් නිවේදන කර තිබුණා.

එම සමාගම් වන්නේ,

නැෂනල් සිස්ටම් ඔපරේටර් ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ් – ජාතික ජාල මෙහෙයුම් අධීක්ෂණය කරයි.
නැෂනල් ට්‍රාන්ස්මිෂන් නෙට්වර්ක් සර්විස් ප්‍රවයිඩර් ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ් – අධි වෝල්ටීයතා සම්ප්‍රේෂණය කළමනාකරණය කරයි.
ඉලෙක්ට්‍රිසිටි ඩිස්ට්‍රිබියුෂන් ලංකා ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ් – විදුලි බෙදාහැරීම හසුරුවයි.
ඉලෙක්ට්‍රිසිටි ජෙනරේෂන් ලංකා ප්‍රයිවට් ලිමිටඩ් උත්පාදනය සඳහා වගකිව යුතුය.

2024 පනතේ සහ 2025 සංශෝධිත පනතේ වෙනස් කම්

මීට පෙර පැවති පනතේ විදුලිබල මණ්ඩලය කොටස් 12කට වෙන් කිරීම, පෞද්ගලීකරණය කරමින් ප්‍රතිව්‍යූහගතකරණය කිරීම සඳහා වූ වගන්ති නව සංශෝධන පනත යටතේ ඉවත් කරමින් විදුලිබල මණ්ඩලය කොටස් 4කට වෙන් කර 100%ක් රජය සතුව තබා ගැනීමේ වගන්ති ඉදිරිපත් කර ඇති බව දක්නට ලැබෙනවා.

මෙම නව සමාගම් 100% රජයට අයත් වන අතර, කොටස් භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයාට පවරා ඇති බව එහි දැක්වෙනවා.

නව සමාගම් “පුද්ගලික සීමාසහිත” වන්නේ ඇයි?

විදුලිබල ක්ෂේත්‍ර ප්‍රතිසංස්කරණ කාර්යාංශයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් පුබුදු නිරෝෂන් මහතාගෙන් අප මේ පිළිබඳ කළ විමසීමේදී ඒ මහතා සඳහන් කළේ,

2007 අංක 7 දරන ශ්‍රී ලංකාවේ සමාගම් පනත යටතේ, සියලුම නව සමාගම් “(පුද්ගලික) සීමාසහිත” හෝ “පීඑල්සී” ලෙස සංස්ථාගත කළ යුතු බැවින්, “පුද්ගලික සීමාසහිත” යන වචන නීතිමය ලියාපදිංචි කිරීමේ අවශ්‍යතාවය මත මේවා පුද්ගලික සමාගම් ලෙස ලියාපදිංචි කර ඇති බව ත්, විදුලි බල මණ්ඩලය පෞද්ගලීකරණය කර නොමැති බව ත් සඳහන් කළා.

එම සමාගම් ශ්‍රී ලංකන් එයාර්ලයින්ස් ලිමිටඩ් වැනි, සමාගම් නීතිය යටතේ සංස්ථාගත කර ඇති අනෙකුත් රාජ්‍ය සතු ව්‍යවසායන්ට සමාන වේ.‍

බලශක්ති අමාත්‍යාංශය මේ පිළිබඳ තවදුරටත් පැහැදිලි කළේ, ජාතික ජන බලවේගය තම ප්‍රතිපත්තියේ සඳහන් කර ඇත්තේ රාජ්‍ය බලශක්ති වත්කම් පෞද්ගලික අංශයට විකුණන්නේ නැති බවයි.

ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම යනු පුද්ගලීකරණය නොවන බවත්, නමුත් වෙනම කාර්යයන් සඳහා එහි පරිපාලනය ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීමක් බව ත්, ජල විදුලි බලාගාර වැනි උපායමාර්ගික වත්කම් රජය සතු වන අතර ප්‍රතිසංස්කරණ යනු පුනර්ජනනීය බලශක්ති ආයෝජන ආකර්ෂණය කර ගැනීම සහ බලශක්ති ආරක්ෂාව සහතික කිරීම සඳහා වන දිගුකාලීන සැලැස්මක කොටසක් වන බව ත් පවසා සිටියා.

වෘත්තීය සමිති සහ විපක්ෂ කණ්ඩායම්

වෘත්තීය සමිති සහ විපක්ෂ කණ්ඩායම් තර්ක කරන්නේ හිමිකාරිත්වය දැනට භාණ්ඩාගාරය යටතේ පැවතුනද, මෙම “සංස්ථාගතකරණය” අනාගත පුද්ගලීකරණය සඳහා දොර විවර කළ හැකි බවයි.

2024 සහ 2025 දී විදුලි බල මණ්ඩලයේ සේවකයින් විසින් කරන ලද විරෝධතා වලින් රැකියා අහිමිවීම්, ගාස්තු වැඩිවීම් සහ පසුපස දොර හරහා පුද්ගලීකරණය විය හැකි බවට ප්‍රකාශ කර තිබුණා.

2025 ජූලි මාසයේදී කොළඹදී කම්කරුවන් 1,500 ක් පමණ නව පනත් සංශෝධනය පිළිබඳ විරෝධතා දක්වා තිබුණේ මෙලෙසින් සහ මෙලෙසින්.

විදුලිබල මණ්ඩලයේ දැනට සිටින සේවකයින්ට එම සමාගම්වලින් තමන් කැමති සමාගමකට අනියුක්ත වීමට ඉල්ලුම් කළ හැකි බව රජය පවසනවා.

ඒ සඳහා ඊයේ(27) සිට මාස දෙකක කාලයක් ලබා දී තිබේ. සියලු සේවකයින්ට ඒ පිළිබඳ දැනුම් දෙන බවද බලශක්ති අමාත්‍යංශය ප්‍රකාශ කර තිබුණා. රාජ්‍ය හිමිකාරීත්වය සහිත එම සාමාගම්වලට සේවයකයින්ට සිය අභිමතය පරිදී ඇතුළත් විය හැකි බවත්, එලෙස නව ආයතන සඳහා බැඳීමට අකමැති සේවකයින් වන්දි ක්‍රමයක් යටතේ විශ්‍රාම ගැන්වීමට සැලසුම් කර ඇති බව බලශක්ති අමාත්‍යංශය ප්‍රකාශ කර තිබුණා. ඒ සම්බන්ධයෙන් පළ වන පුවත් වාර්තා මෙතනින්, මෙතනින් සහ මෙතනින්.

මෙම සංශෝධන පනත මගින් මෙම සමාගම් 100% ක් රජය සතු වුවද, පනත ප්‍රකාරව විදුලි බල මණඩලයේ සතු වත්කම් ඉදිරියේදී හෝ එම සමාගම්වලට පැවරීමට හැකිද යන කාරණා පිළිබද තවදුරටත් සොයා බලා මෙම ලිපිය යාවත්කාලීන කිරීමට අප බලාපොරොත්තු වන්නෙමු.

අපගේ කරුණු විමර්ශන පිළිබඳ තොරතුරු දැන ගැනීමට එක්වන්න