සෑම ලිප්ස්ටික් සාම්පලයකම කැඩ්මියම් පිළිකා කාරකය අඩංගු බවට අනාවරණය වුණාද?

දිනපතා සත්‍ය කරුණු දැන ගැනීමට අපගේ WhatsApp චැනලයට මෙතනින් එකතුවන්න.

ප්‍රධාන ගෝලීය වෙළඳ නාමවල සෑම ලිප්ස්ටික් සාම්පලයකම මැනිය හැකි මට්ටම්වල කැඩ්මියම් අඩංගු වන බවට අධ්‍යනයකින් හෙළි වී ඇති බවට සඳහන් කරමින් සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ බහුලව සටහන් හුවමාරු වී තිබුණා. මෙහි සත්‍ය සොයා Factcrescendo අප සිදු කළ විමර්ශනයක් පහතින්.

සමාජ මාධ්‍ය සටහන් (Social Media Posts) :

ලිප්ස්ටික්, තොල් ආලේපන වල පිළිකා කාරක ඇති බවට දක්වමින් සමාජ මාධ්‍ය ඔස්සේ සටහන් පළ වී තිබුණා. එමෙන් ම එම සටහන් වලින් වැඩිදුරටත් පෙන්වා දී තිබුණේ, අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී ඇත්තේ, පරීක්ෂා කරපු සෑම ලිප්ස්ටික් සාම්පලයකම කැඩ්මියම් (Cadmium) කියන පිළිකා කාරකයක් වන විෂ සහිත බැර ලෝහය අඩංගු බවට යි.

“ලිප්ස්ටික් වල සැඟවුණු අවදානම!

සටහන:

අලුත්ම අධ්‍යයනයකින් හෙළි වෙලා තියෙන්නේ, පරීක්ෂා කරපු සෑම ලිප්ස්ටික් සාම්පලයකම කැඩ්මියම් (Cadmium) කියන විෂ සහිත බැර ලෝහය අඩංගු බවයි. මේක ඇත්තටම කනස්සලු වෙන්න ඕන දෙයක්.

කැඩ්මියම් මෙතරම් අවදානම් වෙන්නේ ඇයි?

කැඩ්මියම් කියන්නේ පිළිකා කාරකයක් (carcinogen) බව ඔප්පු වෙලා තියෙනවා.

දිගු කාලීනව මේකට නිරාවරණය වීමෙන් වකුගඩු, පෙනහළු, අස්ථි සහ හෝමෝන පද්ධතියට හානි වෙන්න පුළුවන්.

අපි ලිප්ස්ටික් තොල්වල ආලේප කරන නිසා සහ කෑම බීම එක්ක ටික ටික ශරීරගත වෙන නිසා, කාලයත් එක්ක කැඩ්මියම් ශරීරයේ තැන්පත් වෙන්න පුළුවන්.

අපිට කරන්න පුළුවන් දේ

මේ තත්ත්වය නිසා, ආරක්ෂිත ප්‍රමිතීන් අනුගමනය කරන විශ්වාසවන්ත සන්නාමවලින් (reputable brands) ලිප්ස්ටික් තෝරා ගැනීමටත්, ඔබ පාවිච්චි කරන ආලේපනවල අඩංගු ද්‍රව්‍ය ගැන විමසිලිමත් වෙන්නත් ඔබට අවස්ථාව ලැබෙනවා.

අපේ සෞඛ්‍යය ආරක්ෂා කර ගැනීම සඳහා, ඉදිරියේදී රූපලාවන්‍ය නිෂ්පාදනවල ආරක්ෂාව තහවුරු කිරීමට දැඩි නීති රීති ගෙන ඒම අවශ්‍ය වෙනවා.

ඔබත් ඔබේ සෞඛ්‍යය ගැන සැලකිලිමත් වෙමින් මේ වගේ දේවල් ගැන දැනුවත් වීම වැදගත්!”

Facebook

මෙහ සටහන් බහුලව සමාජ මා‍ධ්‍ය ඔස්සේ සංසරණය වී තිබුණු අතර මෙහි නිරවද්‍යතාව විමසා අප වෙත ලැබුණු ඉල්ලීම් ද, මුල් කර ගනිමින් මේ පිළිබඳ සොයා බැලීමට අප කටයුතු කරනු ලැබුවා.

Fact Check (කරුණු විමර්ශනය කිරීම) :

ජාත්‍යන්තර පිළිකා ආයතන විසින් වසංගත රෝග සහ යාන්ත්‍රික සාක්ෂි මත පදනම්ව (ප්‍රධාන වශයෙන් වෘත්තීය සහ පාරිසරික නිරාවරණයන්ගෙන්) කැඩ්මියම් සහ කැඩ්මියම් සංයෝග මිනිසුන්ට පිළිකා කාරක ලෙස වර්ගීකරණය කරයි (1 කාණ්ඩය). කැඩ්මියම් ඉහළ නිරාවරණයන්හිදී වකුගඩු සහ අස්ථි විෂ වීමට ද හේතු වේ. කැඩ්මියම් 1 වන කාණ්ඩයේ මිනිස් පිළිකා කාරකයක් ලෙස වර්ගීකරණය කිරීමට හේතුව වන්නේ තම සේවා ස්ථානවල දිගු කාලයක් කැඩ්මියම් ආශ්වාස කළ පුද්ගලයින් කැඩ්මියම් දූවිලි හෝ දුම වලට නිරාවරණය වූ කර්මාන්තශාලා සේවකයින් පිළිබඳ අධ්‍යයනයන්ගෙනි.

ලිප්ස්ටික් වල ඇති කැඩ්මියම්

ඇතැම් ලිප්ස්ටික් වල කැඩ්මියම් අංශු මාත්‍ර ප්‍රමාණයක් අඩංගු බව සම-සමාලෝචනය කරන ලද අධ්‍යයනවලින් පෙනී යයි. නමුත් ප්‍රධාන වෙළඳ නාමවල සෑම ලිප්ස්ටික් වර්ගයකම ඒවා අඩංගු බව කිසිදු අධ්‍යයනයකින් තහවුරු වී නොමැත. වාර්තා වූ සාන්ද්‍රණයන් අධ්‍යයනය සහ වෙළඳ නාමය අනුව වෙනස් වේ. ඝානාවේ 2024 අධ්‍යයනයකින් පෙන්වා දෙන්නේ, පරීක්ෂා කරන ලස ලිප්ස්ටික් 12 ක අතර බොහෝ සාම්පලවල කැඩ්මියම් මට්ටම් FDA(The Food and Drug Administration) හි යොමු අගය වන 3 mg/kg ඉක්මවා ඇති බව සොයා ගන්නා ලදී.

කෙසේ වෙතත්, මෙම අගය පිළිකා නොවන අවදානම් කොටස් (Hazard quotients -HQ) සැලකිලිමත් වීමේ සීමාවට වඩා අඩු බවට (HQ <1) එහි සඳහන්. දිනකට අනුමත කර ඇති(ADI) අනතුරුදායක නොවන මට්ටම අභිබවා ලිප්ස්ටික් අධික ලෙස නිතර ආලේප කරනවානම් මෙකී අවදානම පවතී.

රූපලාවන්‍ය ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ සිදු කරන ලද පුළුල් සමාලෝචනයකින් හෙළි වී තිබුණේ, ලිප්ස්ටික් වල කැඩ්මියම් මට්ටම් සාමාන්‍යයෙන් වෙනත් රූපලාවන්‍ය නිෂ්පාදන වර්ගවලට වඩා අඩු බව ත්, බොහෝ ලිප්ස්ටික් වර්ග වල ආරක්ෂිත ප්‍රමාණයෙන් පිළිගත් සීමාවන් තුළ නිෂ්පාදනය කර ඇති බව ත්, ය. මේ සම්බන්ධව ඇති අධ්‍යන වාර්තා මෙතනින් සහ මෙතනින්.

අමෙරිකාවේ FDA විසින් කාලානුරූපීව රූපලාවණ්‍ය ද්‍රව්‍ය තුළ ඇති ලෝහ (arsenic, cadmium, chromium, cobalt, lead, mercury, nickel) පරීක්ෂා කරන අතර එම ආයතනයේ වාර්තා අනුව, වෙළඳපොල විශ්ලේෂණවලින් සොයාගන්නා ලද එම ප්‍රමාණ ඉතා සුළු වන අතර, සාමාන්‍ය භාවිතයේදී එම සුළු මට්ටම් සෞඛ්‍ය අනතුරක් ඇති කරන බවට සාධක නොමැති බවයි FDA පෙන්වා දෙන්නේ.

ගෝලීය පරීක්ෂණ යාවත්කාලීන වාර්තාවක් අනුව, 2025 දී Consumer New Zealand (නවසීලන්තයේ පාරිභෝගික අයිතිවාසිකම් සහ නිෂ්පාදන පරීක්ෂණ කණ්ඩායමක්) විසින් ලිප්ස්ටික් 25ක් සහ බ්‍රොන්සර් 15ක් (bronzers) ඊයම්, කැඩ්මියම් සහ රසදිය වැනි විෂ සහිත ලෝහ වලින් ආරක්ෂිත දැයි බැලීමට මෙහි සාම්පල නිෂ්පාදනයකට එක නියැදියක් ගානේ පරීක්ෂා පරීක්ෂා කර තිබේ. එම නිෂ්පාදන කිසිවෙක සුරක්ෂිතතා සම්බන්ධයෙන් ගැටලුවක් ඇති මට්ටමේ ද්‍රව්‍ය නොතිබුණු බවට ඔවුන් වාර්තා කර තිබුණා. එම වාර්තාව මෙතනින්.

ඒ අනුව පැහැදිලි වන්නේ කැඩ්මියම් ඇතැම් රූපලාවණ්‍ය ද්‍රව්‍යවල (විශේෂයෙන් ලිප්ස්ටික් වල) සොයාගත හැකි වුවද, ප්‍රධාන වෙළඳ නාම සියල්ලේම ලිප්ස්ටික් තුළ එය පවතින බවට සාධන නොමැති බවයි.

ලිප්ස්ටික් භාවිතයෙන් කැඩ්මියම් වලට නිරාවරණය වන අයුරු

බැර ලෝහ සම හරහා අවශෝෂණය වේ. තොල් නිෂ්පාදන සඳහා ප්‍රධාන මාර්ගය වන්නේ අහඹු ලෙස ශරීරගත වීමයි. UC බර්ක්ලි කණ්ඩායම බහු ලෝහ (කැඩ්මියම් සහ ක්‍රෝමියම් ඇතුළුව) ආදර්ශනය කිරීම සඳහා තොල් නිෂ්පාදනයේ සාමාන්‍ය ශරීරගත කිරීම දිනකට ~24 උපකල්පනය කරමින් දිගු කාලීන, අධික භාවිතය සමඟ ඇතැම් නිෂ්පාදන සැලකිලිමත් මට්ටම් කරා ළඟා විය හැකි බව ඔවුන් නිගමනය කළ නමුත් සියලුම ලිප්ස්ටික් හෝ සියලුම පරිශීලකයින් එවැනි අවදානම් වලට මුහුණ දෙන බව සඳහන් නොකරයි. Health Canada ද තොල් නිෂ්පාදන සඳහා ශරීරගත කිරීමට සාපේක්ෂව සමේ අවශෝෂණය අවම බව සටහන් කරයි. ඒ සම්බන්ධයෙන් තොරතුරු මෙතනින්.

කැඩ්මියම් අධිකව ඇති වෙළඳ නාම ඇති බවට තහවුරු කිරීම් නැහැ

බොහෝ වෙළඳ නාම අයත් වන්නේ ඊයම් ප්‍රමාණය වැඩි නිෂ්පාදන වල වෙළඳ නාම වේ, එබැවින් කැඩ්මියම් අහිතකර අයුරින් ඇතුළත් කළ බවට වෙළඳ නාම තහවුරු වී ඇති බවට සාක්ෂි නොමැත.

2010 දී, FDA විසින් විවිධ ලිප්ස්ටික් 400 ක් පරීක්ෂා කරන ලද අතර, එහි ප්‍රතිඵල 2012 දී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. එම ලිප්ස්ටික් වල තිබී සොයාගත් වැඩිම ඊයම් ප්‍රමාණය කිලෝග්‍රෑමයකට මිලිග්‍රෑම් 7.19 (mg/kg) කි. ඒ Maybelline Color Sensational “Pink Petal” නම් නිෂ්පාදනයකින්. සාමාන්‍යයෙන්, සියලුම ලිප්ස්ටික් 400 තුළ ඊයම් 1.11 ppm පමණ අඩංගු විය.

කෙසේ වෙතත්, සාමාන්‍ය ලිප්ස්ටික් භාවිතය යටතේ මෙම ඊයම් මට්ටම් සෞඛ්‍ය අවදානමක් ඇති කරන බව ඔවුන් සඳහන් නොකරයි. එම අධ්‍යනය මෙතනින්.

මෙම වෙළඳ නාම මට්ටමේ ප්‍රතිඵල කැඩ්මියම් නොව ඊයම් බව සැලකිල්ලට ගැනීම වැදගත්ය. සෑම ලිප්ස්ටික් වර්ගයක කැඩ්මියම් අඩංගු බව සාක්ෂියක් නොමැත.

ඉන්දියාවේ දිල්ලි-NCR සිදු කරන ලද අධ්‍යයනයකින් විවිධ වෙළඳ නාමවලින් ලිප්ස්ටික් පරීක්ෂා කරන ලදී. පරීක්ෂා කරන ලද ලිප්ස්ටික් අතරින්, එම දේශීය සාම්පල කට්ටලයේ ඉහළම ඊයම් (Pb) මට්ටම් නිෂ්පාදන දෙකක් සතුව තිබුණි:

Lakme Enrich 13.063 ppm Pb

Elle 18 Red 12.382 ppm Pb

මෙම අධ්‍යයනය 2015 දී සිදු කරන ලද අතර, එම කලාපීය සාම්පලයේ අනෙකුත් වෙළඳ නාම හා සසඳන විට මෙම නිශ්චිත වෙළඳ නාමවල කොපමණ ඊයම් ප්‍රමාණයක් හමු වී ඇත්දැයි මෙම සංඛ්‍යාවලින් පෙන්නුම් කෙරේ.

රූපලාවන්‍ය ද්‍රව්‍යවල ලෝහ සඳහා වන රෙගුලාසි සහ ආරක්ෂක නීති රට අනුව වෙනස් වේ.

කැනඩාව:

ඊයම්, ආසනික්, කැඩ්මියම්, රසදිය, ඇන්ටිමනි සහ ක්‍රෝමියම් වැනි බැර ලෝහ හිතාමතා එකතු කළ නොහැක.

කුඩා ප්‍රමාණවලින් සීමාවෙන් යටතේ එකතු කළත් ආරක්ෂිත සීමාවන් තුළ සහ හොඳ නිෂ්පාදන පිළිවෙත් යටතේ පමණි.

යුරෝපීය සංගමය (EU):

රූපලාවන්‍ය නියාමනය යටතේ ඇතැම් ලෝහ සීමා කර ඇත.

නිෂ්පාදන ලේබලයේ නිශ්චිත ලෝහ ප්‍රමාණයන් පිළිබඳ සම්පූර්ණ හෙළිදරව් කිරීම සාමාන්‍යයෙන් අවශ්‍ය නොවේ.

අමෙරිකාව:

තොල් නිෂ්පාදනවල ඊයම් 10 ppm ට වඩා අඩංගු නොවිය යුතු බව FDA නිර්දේශ කරයි.

FDA විසින් දූෂක(contaminants) සඳහා වෙළඳපොළ නිරීක්ෂණය කරයි.

ලේබලවල බැර ලෝහ අන්තර්ගතය ලැයිස්තුගත කිරීමට සමාගම් අවශ්‍ය නොවේ. නියාමකයින් ආරක්ෂාව සහ අපද්‍රව්‍ය (impurities) අඩු මට්ටමක තබා ගැනීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි. මේ සම්බන්ධ වැඩිදුර තොරතුරු මෙතනින්.

ඉන්දියාව:

රූපලාවන්‍ය ද්‍රව්‍ය ඖෂධ සහ රූපලාවන්‍ය ද්‍රව්‍ය පනත (1940) සහ රූපලාවන්‍ය ද්‍රව්‍ය නීති (2020) මගින් පාලනය වේ. ආනයන සඳහා දූෂක ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ ලියකියවිලි සමඟ ලියාපදිංචි වීම අවශ්‍ය වේ. ජාතික ප්‍රමිතිය IS 16913:2018 නිමි නිෂ්පාදනවල As, Cd, Pb, Hg සඳහා පරීක්ෂණ ක්‍රම/සීමාවන් නියම කරයි.

ශ්‍රී ලංකාව:

පාරිභෝගික කටයුතු අධිකාරිය SLS 743 / SLS ISO 21392 යටතේ රූපලාවන්‍ය ද්‍රව්‍යවල බැර ලෝහ සඳහා උපරිම සීමාවන් (Cd ≤ 3 mg/kg; Pb ≤ 10 mg/kg; ≤ 3 mg/kg ලෙස; Hg ≤ 1 mg/kg) නියම කරයි.

අපගේ කරුණු විමර්ශන පිළිබඳ තොරතුරු දැන ගැනීමට එක්වන්න

Conclusion (අවසාන නිගමනය) :

සෑම ලිප්ස්ටික් එකකම කැඩ්මියම් අඩංගු බවට කරන ප්‍රකාශය නොමඟ යවන සුළු වේ. ඇතැම් ලිප්ස්ටික් සාම්පලවල කැඩ්මියම් අනාවරණය වී ඇතත්, විද්‍යාත්මක අධ්‍යයනවලින් පෙනී යන්නේ වෙළඳ නාමය, කලාපය සහ නිෂ්පාදන පිළිවෙත් අනුව මට්ටම් සැලකිය යුතු ලෙස වෙනස් වන බවයි. නමුත් සියලුම ලිප්ස්ටික් වල ඒවා අඩංගු නොවන අතර බොහෝ පරීක්ෂා කරන ලද නිෂ්පාදන සාමාන්‍ය පාරිභෝගික භාවිතය සඳහා පිළිගත් ආරක්ෂක සීමාවන් තුළට ඇතුළත් වේ.