දිනපතා සත්‍ය කරුණු දැන ගැනීමට අපගේ WhatsApp චැනලයටමෙතනින් එකතුවන්න.

අගෝස්තු 20 වන දින, ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) විසින් Mpox වෛරසය හේතුවෙන් ගෝලීය සෞඛ්‍ය හදිසි අවස්ථාවක් ප්‍රකාශයට පත් කළේය. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ ප්‍රකාශය මගින් වෛරසය පැතිරීම පාලනය කිරීම සඳහා දැනුවත් කිරීම සහ ජාත්‍යන්තර ක්‍රියාමාර්ග ඉක්මන් කිරීම අරමුණු කරයි (මූලාශ්රය)

මේ අතර, mpox (කලින් වඳුරු උණ ලෙස හැඳින්වූ) පැතිරීම හේතුවෙන් "මෙගා ලොක්ඩවුන්" සඳහා සූදානම් වන ලෙස ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය රජයන්ට නියෝග කර ඇති බවට ප්‍රකාශයක් සමාජ මාධ්‍ය සහ විවිධ වෙබ් අඩවි වල සංසරණය වෙමින් පවතී.

සමාජ මාධ්‍ය සටහන් 

mpox වෛරසය පැතිරීම හේතුවෙන් "මෙගා ලොක්ඩවුන්" සඳහා සූදානම් විය යුතු බවට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මගින් රටවල්වලට අනතුරු හැගවූ බව පවසමින් සමාජ ජාලා සටහන් හුවමාරු විය.. මෙම ප්‍රකාශය Facebook සහ X ඇතුළු විවිධ සමාජ ජාලාවල සංසරණය වෙමින් පවතී.

Facebook|archived | Facebook|Archived

A screenshot of a social media post</p><p>Description automatically generated

FB|Archived

කරුණු පරීක්ෂාව ( Fact Check) 

මෙම ලිපිය පළකරන, අගෝස්තු අද වන විට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් ලොක්ඩවුන් (Lock Down) සූදානම සම්බන්ධයෙන් කිසිදු නිල ප්‍රකාශයක් නිකුත් කර නොමැති බව අපගේ විමර්ශනයේදී අනාවරණය විය. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය mpox ඇතැම් කලාපවල පැතිරීම හේතුවෙන් ජාත්‍යන්තර අවධානයට ලක්විය යුතු මහජන සෞඛ්‍ය හදිසි අවස්ථාවක් ලෙස ප්‍රකාශයට පත් කර ඇති අතර, එම  රෝගය පාලනය කිරීමේ පියවරක් ලෙස අගුලු දැමීම නිර්දේශ කර නොමැත.Mpox ප්‍රධාන වශයෙන් පැතිරෙන්නේ සමීප, සමට සම සම්බන්ධතා හරහා වන අතර, එය COVID-19 වැනි වාතයෙන් බෝවන රෝග හා සසඳන විට වසංගතයක් ඇති කිරීමට ඇති ඉඩකඩ අඩු කරයි.

Fact Crescendo තායි කණ්ඩායම මේ පිලිබදව තොරතුරු දැනගැනීම සඳහා තායිලන්තයේ WHO කාර්යාලය ඇමතුවා.. ඔවුන් තහවුරු කළේ, "WHO හි නිර්දේශ ප්‍රසිද්ධ කර ඇති අතර අතර කිසිදු අගුලු දැමීමක් ඒවාට ඇතුළත් නොවන බවයි.." WHO වෙතින් mpox පිළිබඳ සවිස්තරාත්මක තොරතුරු සොයාගත හැකිය මෙතනින් .

අගුලු දැමීමක් පිලිබදව සමාජ ජාලාවල වේගයෙන් පැතිරෙන ප්‍රචාරයන්ට අමතරව, සමාජ මාධ්‍යවල සංසරණය වන mpox රෝගියෙකු පෙන්වන රූපයක් ද අපට හමු විය (මෙතනසහමෙතන) ප්‍රතිලෝම රූප සෙවීම භාවිතයෙන් පින්තූරයේ මූලාරම්භය සොයා බැලීමෙන් පසුව, එම රූපය 2022 ඔක්තෝබර් දක්වා දිවෙන බවත් එය මෙක්සිකානු වෛද්‍යවරයකු විසින් ගන්නා ලද්දක් බවත් අපි සොයා ගත්තෙමු. වෛද්‍යවරයාපැහැදිලි කරන්නේ මේ රෝගියා වඳුරු උණ වැළඳී සිටින අතර ඔහුගේ ප්‍රතිශක්තියද අඩු බවයි.(දුර්වල ප්රතිශක්තිකරණ පද්ධතියක් තිබුණි). එබැවින්, මෙම රූපය mpox හි නවතම ප්‍රභේදය නියෝජනය කරයි යන ප්‍රකාශය නොමඟ යවන සුළුය.

https://twitter.com/JeronimoHiram/status/1579913604698353664

Archived

Mpox වෛරසයේ Clade I සහ Clade II වර්ග අතර වෙනස්කම්

Mpox වෛරසය ප්‍රධාන ක්ලේඩ් දෙකකට වර්ග කර ඇත: ක්ලේඩ් I සහ ක්ලේඩ් II. Clad I, මූලික වශයෙන් මධ්‍යම අප්‍රිකාවේ දක්නට ලැබේ, වඩාත් දරුණු රෝගාබාධ සහ ඉහළ මරණ අනුපාත ඇති කිරීමට ප්‍රසිද්ධය, සමහර වසංගත 10% දක්වා මාරාන්තික වීමට හේතු වේ. මෙම ක්ලේඩ් සාමාන්‍යයෙන් zoonotic සම්ප්‍රේෂණය සමඟ සම්බන්ධ වේ, මූලික වශයෙන් මීයන්ගෙන් සිදු වන අතර, මිනිසාගෙන් මිනිසාට පැතිරීම සීමා සහිතයි. ඊට ප්‍රතිවිරුද්ධව,මිනිසාගෙන් මිනිසාට පැතිරෙන IIa සහ IIb යන උපපංතීන් ඇතුළත් Clade II, වයිරස් ප්‍රබලතාවය අඩු අතර මරණ අනුපාතය අඩු වේ. 2022 දී ආරම්භ වූ ගෝලීය වසංගතයට Clad IIb වගකිව යුතු අතර, මිනිස් සම්බන්ධතා හරහා වඩාත් කාර්යක්ෂමව පැතිර යන ලදී .

ප්‍රධාන වෙනස්කම්:

  • බරපතලකම: ක්ලැඩ් II හා සසඳන විට ක්ලැඩ් I වඩාත් දරුණු රෝග සහ ඉහළ මරණ අනුපාත ඇති කරයි.
  • සම්ප්‍රේෂණය: Clade I ප්‍රධාන වශයෙන් zoonotic වන අතර මිනිසාගෙන් මිනිසාට සීමිත ව්‍යාප්තියක් ඇති අතර, Clade II, විශේෂයෙන්ම Clade IIb, මිනිසුන් අතර වඩාත් කාර්යක්ෂමව පැතිරෙයි.
  • භූගෝලීය ව්යාප්තිය: ක්ලේඩ් I මධ්‍යම අප්‍රිකාවට ආවේණික වන අතර බටහිර අප්‍රිකාවේ සහ ගෝලීය වශයෙන් පැතිරීම සඳහා Clade II වගකිව යුතුය.

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO)mpox (කලින් වඳුරු ලෙස හැඳින්වූ) පාලනය කිරීම සහ පැතිරීම වැළැක්වීම සඳහා පියවර කිහිපයක් දක්වා ඇත. මෙන්න ප්‍රධාන නිර්දේශ:

  1. එන්නත් කිරීම: ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය mpox වැඩි අවදානමක් ඇති පුද්ගලයින් සඳහා, විශේෂයෙන් වසංගත තත්ත්වයකදී එන්නත් නිර්දේශ කරයි. mpox ඇති අයෙකුට නිරාවරණය වී දින 4ක් ඇතුළත එන්නත ලබා දිය යුතු නමුත් රෝග ලක්ෂණ නොමැති නම් දින 14ක් ඇතුළත ලබා දෙන්නේ නම් එය තවමත් ඵලදායී විය හැක.
  2. සමීප සම්බන්ධතා වලින් වළකින්න: Mpox ලිංගික සම්බන්ධතා ඇතුළු සමීප සම්බන්ධතා හරහා පැතිරෙයි. ආසාදිත පුද්ගලයන් සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පැවැත්වීමෙන් වැළකීම සහ ආරක්ෂිත ලිංගික හැසිරීම් වල යෙදීමෙන් සම්ප්‍රේෂණය වීමේ අවදානම අවම කර ගත හැක.
  3. සනීපාරක්ෂක පිළිවෙත්: සබන් හා වතුරෙන් නිතිපතා අත් සේදීම හෝ ඇල්කොහොල් මත පදනම් වූ අත් සනීපාරක්ෂාව භාවිතා කිරීම වෛරසය පැතිරීම වැලැක්වීමට උපකාරී වේ. වෛරසය ගෑවී තිබිය හැකි පෘෂ්ඨයන් සහ වස්තූන් විෂබීජහරණය කිරීම ද වැදගත් වේ.
  4. නිරෝධායනය : වෛරසය පැතිරීම වැළැක්වීම සඳහා ආසාදිත පුද්ගලයන් අන් අයගෙන් හුදකලා කළ යුතුය. සම්පූර්ණ සුවය ලැබෙන තුරු නිවසේ රැඳී සිටීම සහ පොදු ස්ථානවලින් වැළකී සිටීම මෙයට ඇතුළත් වේ.
  5. පුද්ගලික ආරක්ෂක උපකරණ (PPE) භාවිතය: සෞඛ්‍ය සේවකයින් සහ රැකබලා ගන්නන් සම්ප්‍රේෂණය වැළැක්වීම සඳහා ආසාදිත පුද්ගලයින් රැකබලා ගැනීමේදී අත්වැසුම් සහ මුහුණු ආවරණ වැනි සුදුසු PPE භාවිතා කළ යුතුය.
  6. මහජන සෞඛ්‍ය පියවර: සෞඛ්‍ය බලධාරීන් ආසාදිත රෝගීන්ගේ සම්බන්ධතා ලුහුබැඳීම සිදු කළ යුතු අතර, අවදානම් සහ වැළැක්වීමේ පියවර පිළිබඳ පැහැදිලි සන්නිවේදනයක් සැපයිය යුතු අතර වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සහ එන්නත් සඳහා ප්‍රවේශය සහතික කළ යුතුය.

අපගේ කරුණු විමර්ෂණ පිලිබඳ තොරතුරු දැන ගැනීමට එක්වන්න

Facebook | Twitter | Instagram | Google News | TikTok

සාරාංශය

ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින් mpox වෛරසය සඳහා ගෝලීය සෞඛ්‍ය හදිසි අවස්ථාවක් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී, විවිධ නව ප්‍රබේද හේතුවෙන් ඇති විය හැකි "මෙගා ලොක්ඩවුන්" පිලිබඳ සමාජ මාධ්‍ය ප්‍රචාර පැතිරුණත් , WHO එවැනි ක්‍රියාමාර්ග නිර්දේශ කර නොමැති අතර, mpox මූලික වශයෙන් සමීප සම්බන්ධතා හරහා පැතිරෙන බව තහවුරු කරයි. ප්‍රධාන වැළැක්වීමේ පියවර අතරට එන්නත් කිරීම, සමීප සම්බන්ධතා වළක්වා ගැනීම, සනීපාරක්ෂක පිළිවෙත්, ආසාදිත පුද්ගලයින් හුදකලා කිරීම සහ පුද්ගලික ආරක්ෂක උපකරණ භාවිතය ඇතුළත් වේ.

Avatar

Title:WHO විසින් Mpox සඳහා "Mega Lockdowns" නිර්දේශ කර නැත

Fact Check By: Fact Crescendo Team

Result: False